Zmiany w przepisach dotyczących odsetek od 1 stycznia 2016 r.
- Piotr Ziemiński, Barbara Kozik
- 7 sie 2016
- 2 minut(y) czytania
Dzisiejszy wpis na blogu będzie dotyczył odsetek. W związku z wejściem w życie 1 stycznia 2016 roku ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2015 poz. 1830) zmieniły się zasady ustalania wysokości odsetek. W pierwszej kolejności należy wskazać, że odsetki mogą wynikać z czynności prawnej np. umowy zawartej pomiędzy stronami, z orzeczenia sądu lub z mocy ustawy.
Jak wprowadzenie tej nowelizacji wpłynęło na wysokość odsetek?
Na podstawie art. 359 § 2 k.c. ustanowiono wysokość odsetek ustawowych, które w stosunku rocznym są równe sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych. Zatem jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe, aktualnie w wysokości 5% w stosunku rocznym, natomiast do 31 grudnia 2015 roku stopa odsetek ustawowych wynosiła 8%.
Zmiana wysokości odsetek ustawowych wpłynęła na zmianę wysokości maksymalnych odsetek wynikających z czynności prawnej. Obecnie maksymalne odsetki kapitałowe nie mogą przekraczać 10%, podczas gdy do tej pory tą granicą było 16%. Odsetki maksymalne są obliczane jako dwukrotność wysokości odsetek ustawowych (nowe brzmienie art. 359 §2¹ k.c.). Do tej pory było to uzależnione od wysokości stopy kredytu lombardowego (dawne art. 359 §2¹ k.c.).
Dotychczas odsetki za opóźnienie w wykonywaniu świadczenia odpowiadały odsetkom ustawowym (dawne art. 481 § 2 k.c.), teraz zależą od stopy referencyjnej NBP. Ich wysokość jest równa sumie stopy referencyjnej NBP i 5,5 pkt procentowego, jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, co daje 7% (art. 481 § 2 k.c. w obecnym brzmieniu).
W związku ze zmianą odsetek za opóźnienie, uległy zmianie również maksymalne odsetki za opóźnienie. Na chwilę obecną oblicza się je jako dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie, co daje 14% (zgodnie z dodanym art. 481 §2¹ k.c.).
Tegoroczne zmiany stworzyły ściślejsze powiązanie pomiędzy wysokościami poszczególnych rodzajów odsetek. Zaznaczyć należy, że znajomość wysokości i stóp odsetek ma znaczenie przy zawieraniu umów w szeregu stosunków prawnych, a w szczególności w sytuacji niewywiązywania się z nich. Warto zatem śledzić na bieżąco zmiany prawne w tym zakresie aby wiedzieć jakie ewentualne konsekwencje mogą Nas spotkać w takim przypadku.